Vliegenbescherming voor de ruiter

Insecten zijn niet alleen in de zomer een plaag voor onze paarden. Ook ruiters zijn een geliefd doelwit voor allerlei soorten bloedzuigers.

Dit kan een gevaar voor de gezondheid zijn – ze brengen ziektes over, veroorzaken ontstekingen op de huid en sommige mensen reageren sterk allergisch op insecten-beten. Aangezien je als ruiter veel tijd buiten doorbrengt, zijn goede beschermingsmaatregelen noodzakelijk.

Een ruiter besproeit zichzelf met vliegenafweermiddel.

Vliegenafwerende maatregelen op lange termijn

	Vaccinaties	Hyposensibilisatiekuur
Mogelijk bij	Teken is vooral bekend dat zij de ziekte van Lyme en FSME – een gevaarlijke ontsteking aan de hersenen en het hersenvlies – overdragen. Er is een vaccin tegen de ziekteverwekker van Lyme voor paarden. Mensen kunnen echter tot dusver alleen regen het FSME-virus worden ingeënt.	Bij sterke allergische reacties op insectengif is een hyposensibilisatiekuur wellicht raadzaam. Naast bijen en wespen kunnen ook dazen beten/prikken ernstige allergische reacties veroorzaken, die zelfs kunnen leiden tot een levensbedreigende anafylactische shock. Indien je tot de risicogroep hoort van personen met een ernstige allergie op insectengif, dan heb je waarschijnlijk altijd een noodset bij jou.
Procedure	De vaccinatie wordt aanvankelijk in drie gedeeltelijke doses binnen een jaar toegediend, waarna zij om de 3 tot 5 jaar wordt vernieuwd.	Bij hyposensibilisatiekuur laat men het immuunsysteem voorzichtig wennen aan het allergieveroorzakende gift, zodat een allergische reactie niet meer of slechts in geringe mate optreedt. De allergene stoffen worden in fasen in de huid geïnjecteerd en de dosering wordt geleidelijk verhoogd.
Aanbevolen	Voor mensen die in FSME-risicogebieden wonen en door hun beroep of vrijetijdsbesteding mogelijk aan teken worden blootgesteld.	Mensen met allergische reacties op insectengif

Zowel bij vaccinaties als de hyposensibilisatiekuur gaat het om medische behandelingen die het best besproken worden met de behandelende dierenarts of dermatoloog. Alleen zij kunnen je informeren over de procedure, mogelijke risico?s en bijwerkingen en je ondersteunen bij jouw besluit.

Handige tips voor in de zomer

Omkleden na het sporten: insecten houden van de geur van zweet en kunnen zo hun slachtoffers beter lokaliseren. Als je na het paardrijden veel hebt gezweet en nog een tijdje op stal blijft, is het raadzaam om andere kleren bij te hebben.

Vermijd rijden in de schemering: insecten, vooral muggen, houden zich bij voorkeur op tijdens de schemering. Vermijd buiten te zijn tijdens de avonduren.

Vermijd de hot spots: bijtende/prikkende insecten zijn onder meer te vinden bij stilstaand water en aan bosranden.

Nadat je op stal was: controleer je lichaam thuis op teken. In sommige gevallen kruipen ze tot een uur lang rond op je lichaam tot ze een geschikte beetplek vinden. Populaire plaatsen zijn de haargrens, achter de oren, maar ook oksels, ellebogen, navel, achterkant van de knieën en de genitale zone. Als de teek nog niet heeft gebeten, kan extra douchen ook helpen om de teek af te spoelen. Hoe je een teek verwijdert als deze heeft gebeten, lees je hier.

De aantrekkingskracht van mensen

Wetenschappers hebben ontdekt dat sommige mensen vaker door muggen worden gebeten dan anderen. Muggen worden onder andere aangetrokken door de kooldioxide die we uitademen. Het melkzuur dat we via ons zweet afscheiden is ook bijzonder aantrekkelijk voor de bloedzuigers. Hoe meer we van deze twee stoffen produceren, hoe groter de kans dat we gestoken worden. Zwangere vrouwen lopen bijvoorbeeld veel meer kans gestoken te worden omdat zij aanzienlijk meer kooldioxide uitademen. De samenstelling van zweet verschilt ook per persoon, zodat mensen met een hoger melkzuurgehalte ook meer kans hebben om het slachtoffer te worden van muggen. Het is ook interessant op te merken dat mensen met bloedgroep 0, een populair doelwit zijn.

Kleding

Lichtgekleurde kleding: insecten worden meer aangetrokken door donkere kleuren

Strak geweven en loszittende kleding: muggen kunnen door kleding bijten. Dicht geweven stoffen en loszittende kleding kunnen insecten van het lichaam weghouden

Kleding met hoge taille: als het weer het toelaat, zijn lange mouwen en een lange broek gunstig

Kleding ‚afsluiten‘: sokken zijn voor ruiters toch al over de broek, stop ook je top in de broek, zodat insecten minder de kans hebben om onder je kleding te komen

Een vliegenafweerarmband: deze is onopvallend en beschermt tegen muggen en vliegen met de geur van citronella en citroengras

Beschermende producten

Naast de huishoudelijke insectenwerende sprays van de drogist of apotheek, zijn er voor ruiters beschermende middelen verkrijgbaar die geschikt zijn voor zowel de ruiter als het paard.

Gebruikstips

Breng het insectenwerend middel gelijkmatig aan op de onbedekte delen van de huid

Vermijd de gebieden rond de ogen, neus en mond en vermijd contact met slijmvliezen en wonden

Herhaal de applicatie regelmatig, aangezien het effect na een bepaalde tijd vermindert en sneller verdwijnt door zweten of contact met water of hoge luchtvochtigheid

Als je zonnecrème wilt gebruiken, let dan op de volgorde. Breng altijd eerst de zonnecrème aan en laat hem ongeveer 20 minuten intrekken. Gebruik dan pas het insectenwerend middel

Als je weer thuis bent en geen insectenwerend middel meer nodig heeft, was de plekken dan af met water en zeep

Voor kinderen: laat het kind het afweermiddel niet zelf aanbrengen. Spuit het afweermiddel op de hand en smeer het vervolgens op de onbedekte delen van het lichaam van het kind. Vooral bij jongere kinderen moet ervoor worden gezorgd dat zij nooit zonder toezicht met het product zijn. Kinderen jonger dan 2 jaar dienen in principe altijd te worden beschermd tegen insectenbeten, middels textiele beschermingsmiddelen.

Gebruik biociden met zorg. Lees voor gebruik altijd het etiket- en de productinformatie!

… als het toch gebeurt

Als een insect heeft gebeten of gestoken, is er meestal sprake van zwelling en roodheid op de plaats van de beet, gepaard met jeuk. Als niet-allergisch persoon volstaat het meestal zijn toevlucht te nemen tot huismiddeltjes om de onaangename jeuk te verlichten:

Koelen: vochtige kompressen, koelkompressen, enz., helpen de ontstekingsreactie te onderdrukken

Ui: een gesneden ui heeft een antibacteriele werking en brengt de huid tot rust

Azijn: een kompres van azijnwater verkoelt de huid, verlicht de jeuk en heeft een ontstekingsremmend effect

Antihistaminica uit de apotheek: zijn meestal verkrijgbaar in gelvorm en verlicht de jeuk

Warmte: een hete lepel of speciale warmtepennen uit de apotheek remmen de jeuk en de zwelling. De hitte doodt de eiwitten uit het gif of het speeksel van het insect die verantwoordelijk zijn voor de reacties

De situatie is anders bij een tekenbeet. Hier is grote voorzichtigheid geboden, aangezien de mogelijkheid bestaat dat de ziekte overdragen kan worden. Neem daarom de volgende aanbevelingen in acht:

Verwijder de teek onmiddellijk: gebruik een tekenkaart, een pincet of een tekentang (meer geschikt voor gebruik bij dieren), pak de teek zo dicht mogelijk bij het lichaam vast en trek hem er langzaam en behoedzaam uit.

Teken en stress

De teek draaien of er olie of alcohol op druppelen, zoals leken vaak adviseren, is niet aan te bevelen omdat dit de teek onnodig irriteert en de kans groter is dat er speeksel met mogelijke ziekteverwekkers vrijkomt.

Het hoofd van de teek zit vast

Strikt genomen gaat het niet om de kop van de teek, maar om zijn bijtorganen. Hier dien je allereerst rustig te blijven. Het lichaam is meestal in staat de vastzittende delen, zelf vrij goed uit te scheiden, dit gebeurt door een lichte ontstekingsreactie. Observeer de plek intensief, raadpleeg in geval van twijfel een arts.

Ontsmetten: ontsmet het gebied met een ontsmettingsmiddel

Goed in de gaten houden: de symptomen van de ziekte van Lyme en FSME kunnen enkele weken na de tekenbeet voor het eerst opduiken. Daarom moet je altijd letten op afwijkingen en de tekenbeet als mogelijke oorzaak beschouwen. Als er tekenen van een mogelijke ziekte zijn, raadpleeg zo spoedig mogelijk een arts.

De procedure voor het verwijderen van een teek is dezelfde voor mens als dier. Het enige wat je moet uitproberen is welk hulpmiddel het beste werkt. Een tekentang is meestal het beste voor dieren vanwege de vacht. Voor mensen dient het hulpmiddel iets fijner te zijn. Een preventieve maatregel ter bescherming tegen de soms levensbedreigende ziekten die teken kunnen overbrengen, is een vaccinatie voor mens en paard. Er is een addertje onder het gras: mensen kunnen alleen tegen FSME worden ingeënt. Paarden daarentegen kunnen alleen tegen de ziekte van Lyme worden ingeënt. Als je in een FSME-risicogebied woont, moet je je zeker in de materie verdiepen. Meer informatie over teken bij jou in de buurt vind je hier.

De symptomen van de ziekten verschillen bij mens en dier:

	Mens	Paard
Ziekte van Lyme	De symptomen van de ziekte van Lyme enkele dagen tot enkele weken na de beet: – ringvormige roodheid van de huid rond de beet („zwervende roodheid“)	– „zwervende roodheid“ rondom de beet, deze blijft vaak onopgemerkt door de vacht verder: – koorts – geen eetlust – vermoeidheid – huidontstekingen – aandoeningen van het bewegingsapparaat – neurologische symptomen
FSME	FSME symptomen binnen twee weken na de beet: – griepachtige verschijnselen (koorts, vermoeidheid, hoofdpijn en pijnlijke ledematen)	– koorts – geen eetlust – vermoeidheid – neurologische symptomen (tandenknarsen, loopstoomissen, toevallen, krampaanvallen)

Bij paarden worden door tekenbeten overgebrachte ziekten vaak niet vroeg genoeg herkend, omdat de symptomen vaak niet duidelijk zijn en de verschijnselen ook op andere ziekten kunnen wijzen. Daarom moeten paardeneigenaars bijzonder waakzaam zijn en altijd de dierenarts inlichten over de tekenbeet. Besmetting met de FSME-ziekteverwekker komt veel vaker voor bij mensen dan bij paarden. Met de ziekte van Lyme, is het andersom. Paarden worden vaker getroffen dan mensen.

Terug